سایر
تعریف پدافند غیرعامل
| پدافند عامل عبارت است از بکارگیری مستقیم جنگ افزار، به منظور خنثی نمودن و یا کاهش اثرات عملیات خصمانه هوایی زمینی، دریایی، نفوذی و خرابکارانه بر روی اهداف مورد نظر
دفاع غیر نظامی دفاع غیر نظامی، تقلیل خسارت مالی و صدمات جانی وارده بر غیر نظامیان در جنگ یا در اثر حوادث طبیعی نظیر سیل، زلزله، طوفان، آتشفشان، آتش سوزی و خشکسالی می باشد.
ارایه تعریف دفاع غیر نظامی در این نوشتار که در حوزه پدافند غیر عامل نمی باشد بیشتر در جهت آگاهی مخاطبین در تمیز بین پدافند غیر عامل و دفاع غیر نظامی می باشد زیرا به دلیل عدم شناخت جامع در بسیاری از منابع مشاهده گردیده است که دو مفهوم یاد شده با یک دیگر اشتباه گرفته می شود.
پدافند غیر عامل به مجموعه اقداماتی اطلاق می گردد که مستلزم به کارگیری جنگ افزار نبوده و با اجرای آن می توان از وارد شدن خسارات مالی به تجهیزات و تاسیسات حیاتی و حساس نظامی و غیر نظامی و تلفات انسانی جلوگیری نموده و یا میزان این خسارات و تلفات را به حداقل ممکن کاهش داد.
اقدامات پدافند غیر عامل شامل استتار، اختفا، پوشش، فریب، تفرقه و پراکندگی، استحکامات و سازه های امن واعلام خبر می باشد. به عبارت دیگر، منظور از پدافند غیر عامل مجموعه اقداماتی است که با صرف نظر از منشاء تهدید متوجه حفاظت از اشیاء و پدیده های موجود باشد. به بیان ساده تر پدافند غیرعامل، مجموعه اقداماتی است که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریان های حیاتی یک کشور در مقابل عملیات خصمانه و مخرب دشمن می گردد. |
اهداف و سیاستها
ایجاد ساختاری مناسب و تشریح چگونگی پشتیبانی انجام فعالیت های مربوط به پدافند غیر عامل در ستاد وزارت علوم ، دانشگاه ها و مراکز علمی و پژوهشی تابعه و وابسته در سطح کشور هدف اصلی می باشد که اهداف فرعی زیر را پوشش می دهد:
- ایمن سازی مراکز حیاتی ، حساس و مهم.
- توسعه کمی وکیفی نیروی انسانس متخصص.
- ارتقاء قابلیت بقاء و حفظ کشور در شرایط بحران.
- افزایش آستانه مقاومت ملی و تقویت مولفه های مقاومت در مقابل تهدیدات.
- فرهنگ سازی و ایجاد باور در مورد تاثیر پدافند غیر عامل در کاهش آسیب پذیری.
- کسب امنیت پایدار در توسعه و پایدار سازی زیر ساخت های حیاتی.
- تحقیق وپژوهش ، تولید علم و فناوری و فرهنگ سازی و تبدیل آن به معارف عمومی.
- کمک به تکمیل چرخه دفاعی کشور و تعامل مثبت با دفاع عامل و پدافند غیر عامل.
- کاهش آسیب پذیری ها ونمایان نمودن اقتدار ملی ناشی از آن به عنوان یکی از مولفه های بازدارندگی.
- به حداقل رسانیدن تاثیر بحران ها و تهدیدات دشمن بر زیر ساخت های حیاتی ، حساس و مهم.
- توسعه کمی وکیفی ظرفیت و توان اجرایی پدافند غیر عامل در بدنه کشور(مشاوره اجرا).
- تشکیل کمیته دائمی پدافند غیرعامل به منظور هماهنگ سازی، سیاست گذاری، کنترل، نظارت و تصویب طرح های پدافند غیرعامل پروژه های عمرانی کشور در ستاد کل نیروهای مسلح.
- تاکید بر شناسایی مراکز درجه یک و حیاتی کشور در طرح های پدافندی.
- اولویت بندی اماکن و موضوعات بر اساس اهمیت و کاربرد انان در طرح.
- داشتن نگاه اجرایی و میدانی در موضوعات بر اساس اهمیت و کاربرد آنان در طرح.
- تاکید بر داشتن طرح پدافند غیرعامل برای کلیه پروژه ها و تاسیسات کشور.
- تاکید بر پیگیری کمیته دائمی و نظارت بر اجرای طرحهای پدافند غیرعامل دستگاه های اجرایی کشور.
- در اولویت بالا قرار داشتن مسئله پدافند غیرعامل کشور.
- استفاده از نعمت های خداداد (عوارض طبیعی موجود و …)
- ایمن سازی سرمایه های اساسی (اقلام عمده دفاعی و حیاتی)
ابلاغ سیاست های کلی نظام در امور «پدافند غیرعامل»
رهبر انقلاب اسلامی سیاست های کلی نظام در امور «پدافند غیرعامل» را ابلاغ کردند . پیش نویس این سیاست ها پیش از این در مجمع تشخیص مصلحت نظام تهیه و به محضر حضرت آیت الله خامنه ای تقدیم شده بود . متن کامل این سیاست های ابلاغی که به عنوان راهنمای دستگاه های اجرایی، تقنینی و نظارتی، خط مشی و جهت گیری نظام را در بخش مذکور تعیین می کند، به شرح زیر است :
- تأکید بر پدافند غیرعامل که عبارت است از مجموعه اقدامات غیرمسلحانه که موجب افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب پذیری، تداوم فعالیت های ضروری، ارتقاء پایداری ملی و تسهیل مدیریت بحران در مقابل تهدیدات و اقدامات نظامی دشمن می گردد .
- رعایت اصول و ضوابط پدافند غیرعامل از قبیل انتخاب عرصه ایمن، پراکنده سازی یا تجمیع حسب مورد، حساسیت زدایی، اختفاء، استتار، فریب دشمن و ایمن سازی نسبت به مراکز جمعیتی و حائز اهمیت بویژه در طرحهای آمایش سرزمینی و طرح های توسعه آینده کشور .
- طبقه بندی مراکز، اماکن و تأسیسات حائز اهمیت به حیاتی، حساس و مهم و روزآمدکردن آن در صورت لزوم .
- تهیه و اجرای طرح های پدافند غیرعامل (با رعایت اصل هزینه فایده) در مورد مراکز، اماکن و تاسیسات حائز اهمیت (نظامی و غیرنظامی) موجود و در دست اجراء بر اساس اولویت بندی و امکانات حداکثر تا پایان برنامه ششم و تأمین اعتبار مورد نیاز .
- تهیه طرح جامع پدافند غیرعامل در برابر سلاحهای غیرمتعارف نظیر هسته ای، میکروبی و شیمیایی .
- دو یا چندمنظوره کردن مستحدثات، تأسیسات و شبکه های ارتباطی و مواصلاتی در جهت بهره گیری پدافندی از طرحهای عمرانی و بویژه در مناطق مرزی و حساس کشور .
- فرهنگ سازی و آموزش عمومی در زمینه به کارگیری اصول و ضوابط پدافند غیرعامل در بخش دولتی و غیردولتی، پیشبینی مواد درسی در سطوح مختلف آموزشی و توسعه تحقیقات در زمینه پدافند غیرعامل .
- رعایت طبقه بندی اطلاعات طرحهای پدافند غیرعامل .
- ممانعت از ایجاد تأسیسات پرخطر در مراکز جمعیتی و بیرون بردن اینگونه تأسیسات از شهرها و پیشبینی تمهیدات ایمنی برای آن دسته از تأسیساتی که وجود آنها الزامی است و ممانعت از ایجاد مراکز جمعیتی در اطراف تأسیسات پرخطر با تعیین حریم لازم .
- حمایت لازم از توسعه فناوری و صنایع مرتبط مورد نیاز کشور در پدافند غیرعامل با تأکید بر طراحی و تولید داخلی .
- به کارگیری اصول و ضوابط پدافند غیرعامل در مقابله با تهدیدات نرمافزاری و الکترونیکی و سایر تهدیدات جدید دشمن به منظور حفظ و صیانت شبکه های اطلاع رسانی، مخابراتی و رایانه ای .
- پیشبینی سازوکار لازم برای تهیه طرحهای مشترک ایمنسازی و ایجاد هماهنگی در سایر طرحها و برنامه ها و مدیریت نهادهای مسئول، در دو حوزه پدافند غیرعامل و حوادث غیرمترقبه در جهت هم افزایی و کاهش هزینه ها.
- ایجاد مرکزی برای تدوین طراحی، برنامه ریزی و تصویب اصول و ضوابط، استانداردها، معیارها، مقررات و آیین نامه های فنی پدافند غیرعامل و پیگیری و نظارت بر اعمال آنها .
تماس با دبیرخانه
رشت- کیلومتر ۵ بزرگراه خلیج فارس- معاونت پژوهشی دانشگاه
